بارکد یا Barcode چیست

بارکد یا Barcode نوعی نمایش تصویری اطلاعات بر روی سطوح است که اطلاعات آن را می‌توان توسط بارکد خوان استخراج کرد.

اولین بارکدها ، اطلاعات را در قالب عرض و فاصله خطوط موازی چاپ شده ذخیره می‌کردند و به صورت یک دسته از خطوط مستقیم موازی دیده می‌شدند اما امروزه بارکدها ممکن است با انواع مختلف یافت شود.

بارکدها توسط یک پویشگر نوری که دستگاه بارکد خوان نامیده می‌شود بازخوانی می‌شوند و اگر در تصاویر رمزی مخفی شده باشد توسط نرم‌افزار ویژه‌ای رمز آن استخراج می‌شود.

بارکدها به صورت گسترده‌ای در پیاده‌سازی سیستم‌های جمع‌آوری خودکار اطلاعات ، شناسه‌ها و… که سرعت و دقت ورود اطلاعات را بالا می‌برند کاربرد دارند.

در حالی که پیش از این قواعد رمزگذاری بارکدها فقط اجازه نمایش اعداد را می‌داد به کمک نشانه‌گذاری‌های جدید و مدرن می‌توان از مجموعه کامل نویسه‌های ASCII و حتی بیشتر از آن را در یک بارکد گنجاند.

نیاز به درج داده‌های بیشتر با توجه به محدودیت اندازه بارکدهای اولیه به ظهور رمزهای ماتریسی که نوعی بارکد دوبعدی هستند انجامید که برخلاف بارکدهای میله‌ای به جای آن که از دسته‌ای از میله‌های موازی تشکیل شده باشد جدولی متشکل از سلول‌های مربع شکل است.

بارکد ماتریسی ترکیبی بین بارکد دوبعدی و بارکد میله‌ای است که نشانه‌گذاری‌های قدیم بارکدهای میله‌ای را گرفته و در قالبی که اجازه وجود چند ردیف از بارکدهای میله‌ای را می‌دهد رمز مورد نظر را در خود می‌گنجاند.

کد بین‌المللی محصول UPC یا Universal Product Code از نخستین کاربردهای بارکد در شناسایی محصولات است که برای نخستین بار در خرده فروشی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای داخلی آمریکا در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی مورد استفاده قرار گرفت.

این نگرش از این رو شکل گرفت که در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی فروشگاه‌ها با روند افزایش قیمت رو به رو شدند و هزینه ارزیابی دوباره قیمت محصولات به نیروی کار بسیار زیاد و همچنین زمان بسیار طولانی نیاز داشت.

برای همین شش شرکت بزرگ گروهی را تشکیل دادند تا برای رفع این مشکل راه حلی پیدا کنند. پس از چند ماه ، نورمن وودلند از شرکت IBM موفق شد پنج نوع بارکد UPC را ارائه دهد که به جز برآوردن نیازهای آن شرکت‌ها می‌توانست به عنوان معیاری بین‌المللی برای شناسایی کالاها مورد استفاده قرار بگیرد.

این پنج گونه بارکد UPC شامل بارکدهای نوع A ، B ، C ، D ، E بودند. نورمن وودلند در دهه ۱۹۵۰ میلادی این ایده خلاقانه خود را ثبت کرد.

در ۲۶ ژوئن ۱۹۷۴ نخستین کالای بارکد دار اسکن شد ، این کالا یک بسته آدامس ریگلی آمریکایی بود که در فروشگاهی در اوهایو اسکن شد.

این بسته آدامس هنوز در موزه ملی تاریخ آمریکا در واشینگتن‌ دی‌ سی نگهداری می‌شود. با اختراع بارکد ، پیشرفت چشمگیری پدید آمد که زمان کنترل ورودی و خروجی را به سرعت کاهش داد.

جورج لارر با ساخت دستگاه بارکد خوان ، استفاده از بارکد را متحول کرد ، او همچنین به جای دایره از خط استفاده کرد زیرا قابلیت چاپ راحت‌تری داشت.

نسل نخست بارکدها یک بعدی بود که از خطوط و فضاهای خالی مختلف که با الگوهای خاص ساخته شده بود ولی جورج لارر توانست طرح بارکد را به شکل کم هزینه و قابل استفاده توسعه دهد و تکمیل کند.

QR code چیست

کد پاسخ سریع یا Quick Response Code که به اختصار QR code گفته می‌شود یک بارکد ماتریسی دوبعدی است که می‌توان آن را با وسایل دوربین‌دار و تلفن هوشمند بازخوانی کرد.

بارکد کیوآر دربردارنده چیدمانی از نقطه‌های مربع شکل سیاه رنگ با نام ماژول است که بر روی زمینه سفید چاپ می‌شود که داده نهفته در آن می‌تواند نوشته ، نشانی وب ، پیامک ، شماره تلفن ، اطلاعات کارت ویزیت یا داده دیگری باشد.

این رمز توسط یکی از شرکت‌های زیر مجموعه صنایع خودروسازی تویوتا ژاپن به نام کابوشیکی-گایشا در سال ۱۹۹۴ میلادی اختراع و مورد استفاده قرار گرفت.

نیاز به نوعی رمز که با شتاب زیاد رمزگشایی شود انگیزه اصلی این شرکت برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و اختراع و توسعه این نوع رمز بوده است.

در حال حاضر استفاده از این نوع رمز در ژاپن بسیار فراگیر است و بیشترین کاربرد را میان بارکدهای دوبعدی دارد هم چنین کشورهای انگلیسی زبان از سال 1997 شروع به استفاده از این نوع رمز کردند.

از سال 1997 نام QR که کوتاه شده کلمه Quick Response است را برای آن انتخاب نمودند و به همین نام در سازمان‌های بین‌المللی آن را به ثبت رساندند.

در اوایل پیدایش کیوآر کسی به فکر استفاده از آن برای اهداف اطلاع رسانی و تبلیغات نبود ولی کم کم جای خود را در این فضا باز کرد و پس از مدتی برای افزایش قابلیت های آن نوع داینامیک یا پویا ابداع شد.

این نوع کیوآر دارای محتوای یک لینک کوتاه است که به یک صفحه محتوایی موبایلی عادی یا پرشتاب منتهی می شود و می تواند با حجم بیشتر و به صورت چند رسانه ای اطلاعات را به مخاطبین ارائه دهد.

کاربردهای بارکد QR

• ایجاد پیوند انحصاری در اینترنت
• تبادل آسان اطلاعات به خصوص اطلاعات متنی ساده مثل یادداشت‌ها و اطلاعات تماس
• کاربرد تبلیغاتی
• کاربرد صنعتی
• خرید و نصب نرم‌افزار از فروشگاه‌هایی مثل گوگل پلی و اپ‌استور
• کاربرد در پزشکی: پزشکان پس از اسکن کد QR قادر خواهند بود تا به سرعت به پرونده بیمار دسترسی داشته باشند و نوع دارو مورد نیاز را شناسایی کنند.