رابط توسعه‌پذیر سیستم‌عامل یا UEFI چیست
رابط یکپارچه و توسعه‌پذیر سیستم‌عامل یا Unified Extensible Firmware Interface که به اختصار EFI یا UEFI گفته می‌شود.
UEFI یک نرم‌افزار رابط بین سیستم‌عامل و سخت‌افزار می‌باشد. این رابط جایگزین برای بایوس است. در حال حاضر در تمام کامپیوترهای شخصی جدید ارائه می‌شود.
در بررسی‌های انجام شده ثابت شد ویژگی که UEFI تمامی سرویس های بایوس را پشتیبانی می‌کند. به وسیله این ویژگی می‌توان عیب‌یابی و تعمیرات یا تنظیمات امنیتی را بدون نیاز به هیچ گونه سیستم عاملی انجام داد.
در اوایل EFI توسط اینتل توسعه داده می‌شد که برخی از این ویژگی‌ها و قالب کلی آن ، انعکاسی از ویژگی‌های ویندوز است.
در سال ۲۰۰۵ UEFI جایگزین نسخه نهایی EFI یعنی (EFI 1.10) شد. در حال حاضر ویژگی UEFI توسط انجمن Unified EFI مدیریت می‌شود.
ایده اصلی برای EFI به هنگام توسعه اولین سیستم ایتانیوم (Itanium) اینتل و اچ‌پی در اواسط دهه ۱۹۹۰ به وجود آمد.
محدودیت‌های بایوس در رایانه‌های آن زمان یعنی پردازنده ۱۶ بیتی ، ۱ مگابایت فضای قابل آدرس‌دهی ، وابستگی‌های سخت‌افزاری PC و برای سرورهای بزرگ‌تر ناکارآمد بود.
تلاش برای حل این مشکلات در ابتدا توسط اینتل در سال ۱۹۹۸ شروع شد و بعدها این پروژه EFI نام گذاری شد. در سال ۲۰۰۵ اینتل توسعه EFI را در ورژن ۱٫۱۰ آن متوقف کرد و آن را به انجمن یکپارچه EFI سپرد.
این انجمن گسترش ویژگی را با عنوان UEFI آغاز کرد که بر گرفته از کلمات (Unified Extensible Firmware Interface) است.
مالک اصلی EFI همچنان اینتل است که برای کالاهای انحصاری تحت عنوان EFI مجوز فراهم می‌کند اما مالکیت ویژگی UEFI به انجمن باز می‌گردد.
UEFI راه‌انداز یا همان (Boot Manager) مخصوص به خود را داراست. این راه‌انداز فریم‌وری است که مسئول بارگذاری سیستم‌عامل و تمام درایوهای مورد نیاز می‌باشد.
سیستم فایل‌های پشتیبانی شده در UEFI شامل FAT12 (فلاپی دیسک‌ها) ، FAT16 و FAT32 در دیسک‌های سخت و ISO9660 و UDF در دیسک‌های فشرده (CD/DVD) می‌باشد.
جدول‌های پارتیشن‌های پشتیبانی شده نیز شامل MBR و GPT می‌باشند. راه‌انداز Boot Loader نیز می‌توانند به صورت خودکار توسط UEFI شناسایی شود تا در نهایت منجر به راه‌اندازی شدن از دستگاه‌های قابل حملی همچون حافظه‌های USB شوند.
همچنین عموما UEFIها شامل رابط کاربری گرافیکی برای مدیریت راه‌انداز خود هستند تا به کاربران خود اجازه انتخاب و راه‌اندازی سیستم عامل را از میان گزینه‌های قابل انتخاب بدهند.
بسیاری از فعالان حقوق دیجیتالی به UEFI اعتراض کرده‌اند و EFI را به عنوان تلاشی برای حفظ مالکیت خصوصی توسط حذف کنترل کامل رایانه توسط مالکش می‌دانند.
همچنین مشکلات قدیمی بایوس را در نیاز به وجود دو راه‌انداز متفاوت یعنی یکی برای فریم‌ور و دیگری برای سیستم‌عامل را بر روی بیشتر سخت‌افزارها رفع نمی‌کند.
در دسامبر ۲۰۱۱ شرکت مایکروسافت سندی را مرتبط با گواهینامه سخت‌افزاری محصولات OEM خود منتشر کرد و شرایط لازم برای گواهینامه سخت‌افزاری ویندوز را در آن معرفی می‌کند و تصریح می‌کند که در تلاش برای سلب امکان نصب سیستم‌عامل معادل بر روی دستگاه‌های ARM هستند که ویندوز ۸ در آن‌ها اجرا شده است.